Baha Akıner

Çemizgezekli Memiş’le bölük emini Ömer.

Gel arkadaş. Bakalım gel şu mektubu anlat…

Babam nasıl?

İyidir…"

diye başlar “Vasiyet” adlı şiirine…

Şair Ali Ekrem Bolayır öldü bugün, İstanbul’da, 27 Ağustos 1937 tarihinde, tamı tamına 87 yıl önce…

Ekrem Bolayır ki, vatan şairi Namık Kemal’in oğlu...

*****

Nasıl bir duygudur halka mal olmuş vatan şairinin oğlu olmak, kim bilir? Babasına layık, her şeye karşın gölgesinde de çok kalmamış, yaşamının sonlarını şanssız geçirmiş nazik, kibar ve hüzünlü bir beyefendi. Acılı gözleri ile biraz önce girişinizi okuduğumuz “Vasiyet” adlı şiirini okumakta.

Hürriyet şairidir aynı zamanda Namık Kemal... Ailesinin isteğiyle on sekiz yaşında evlenmiş Nesime Hanım’la. 1864’te kızı Feride, 1867’de oğlu Ali Ekrem doğmuş.

Ali Ekrem doğduğu sırada Avrupa’da kaçakmış Namık Kemal. Dede Mustafa Asım Bey, doğumu müjdeleyen mektupta, çocuğa ne ad vermek istediğini de sormuş.

Doğumunu göremediği oğluna, Recaizade Mahmut Ekrem’i çok sevdiği için Ekrem adını koymuş Büyük Şair...

*****

Ali Ekrem kısmen babasının, kısmen de dedesinin yanında büyümüş. Bir yıl Fatih Askeri Rüştiyesi’nde okuduktan sonra, babasının önce Rodos’a sonra Sakız Adası’na sürülmesi nedeniyle öğrenimine devam edememiş.

Özel hocalardan aldığı derslerle Arapça, Farsça, Fransızca öğrenmiş. Namık Kemal oğlunun eğitimine Avrupa’da devam etmesini ve batılı yetişmesini istiyormuş. Ancak maddi durumu elverişli olmadığından saraya dilekçe vermiş.

İkinci Abdülhamit, Namık Kemal’in bu arzusunu yerine getirmemiş. Ancak gönül alma babında, Mabeyn Kâtipliğine tayin etmiş Ekrem’i.

O sıralar bu görev diğer memuriyetlerden üstün sayılmaktaymış. Sultan bu görevle, Ekrem’i bir taraftan himayesine alırken bir taraftan da Namık Kemal’in oğlu olarak gözaltına almış olmalı.

Namık Kemal o sırada Sakız Adası’nda ölümle pençeleşiyormuş, kısa bir zaman sonra da vefat etmiş. Vasiyeti varmış şairin; Bolayır’da bulunan, Orhan Gazi’nin oğlu Şehzade Gazi Süleyman Paşa türbesi avlusuna gömülmek istemiş.

Ali Ekrem, saraydan izin çıkmasını takiben, eniştesi Menemencioğlu Rıfat Bey ile beraber Bolayır’a giderek bu görevi ifa etmiş.

Mabeyn-i Hümayun Kâtipliğinde on sekiz sene çalışmış Ali Ekrem. Bu sırada Kavalalı Ahmet Celal Paşa’nın kızı Celile Hanım’la evlenmiş.

Cezmi adında bir oğlu, Masume, Selma ve Beraat adlarında üç kızı olmuş. Daha sonra, Kudüs Mutasarrıflığı, meşrutiyetten sonra da Beyrut Valiliği, Cezayir-i Bahr-i Sefid valiliği, Darülfünun’da edebiyat müderrisliği, tekrar Cezayir-i Bahr-i Sefid valiliği görevlerinde bulunmuş.

Balkan Harbi’nde Yunanlılara esir düşmüş, bir haftalık esaretten sonra İstanbul’a gelmiş.

*****

Babasının ünlü roman kahramanının adı verilen oğlu Cezmi, müziğe çok yetenekli, bir o kadar da hassas bir çocukmuş. Kendinden yaşça çok büyük ve evli olan Belçikalı müzik öğretmenine âşık olmuş. Aşkına karşılık alamayınca da eniştesinin silahıyla yaşamına son vermiş. Bu olaydan çok etkilenen Ali Ekrem bir süre Mazhar Osman’ın kliniğinde tedavi görmüş.

Yaşamının son yılları maddi manevi sıkıntılarla geçmiş. Darülfünun, Galatasaray Lisesi, Maltepe Askeri Lisesi’nde öğretmenlik yapmış. Yirmi yaşındaki oğlunun ölümünden on yıl kadar sonra büyük kızı Masume yirmi sekiz yaşında tifodan vefat etmiş. İki çocuğunun kaybı ile iyice perişan olan Ali Ekrem hatıra defterine şu satırları yazmış:

"Yavruların annesine dedim ki,

İki kalbe az gelirdi bir mezar…

Yalnız kalsın (Cezmi) senin kalbinde.

Kalbimde de (Masume) nin kabri var."

*****

Son yıllarında teselliyi, dost meclislerinde, edebiyatta, biraz da içkide arayarak geçirmiş. 87 yıl önce bugün, 27 Ağustos 1937’de yakalandığı gırtlak kanseri nedeniyle yaşama veda etmiş.

Zincirlikuyu Mezarlığı’nda yatar şimdi ebedi istirahatgâhında. Anısına, Türk şiirine katkısına ve üretimlerine saygıyla…